YouTube

Tomos kabelboom

Een Tomos kabelboom is een een essentieel onderdeel van jouw Tomos. Een Tomos kabelboom zorgt ervoor dat alle onderdelen zoals verlichting, ontsteking, toeter, schakelaars en knoppen elektriciteit krijgen. Als je kabelboom kapot is is dat ook snel te merken, omdat je verlichting niet meer werkt of zelfs dat je Tomos niet meer start. Maar het repareren van een kabelboom kan een uitdaging zijn. Elektriciteit is niet te zien zonder multimeter. Daarbij zijn de bestaande kabelboom schema's moeilijk af te lezen. Hierdoor zijn kabelbomen voor veel mensen onduidelijk. Daarom hebben wij voor jullie deze kabelboom schema's! Hieronder staan meerdere versies waarop je alleen de draden ziet die jij nodig hebt voor jouw kabelboom. Met deze simpele kabelboom schema's zal je kabelboom repareren super makkelijk zijn.

Termen en symbolen op een kabelboom

Termen

Kabelboom: Het geheel van bedrading en connectoren in je brommer.
Massa: Het metalen frame van de Tomos fungeert als "retourpad" voor stroom.
CDI: Het ontstekingssysteem dat de bougie aanstuurt via een bobine.
Ontsteking: Wekt stroom op via de draaiende motor (voor verlichting en laden accu).
Spanningsregelaar: Regelt de spanning van de ontsteking om overbelasting te voorkomen.
Zekering: Beschermt het circuit tegen kortsluiting (smelt door bij te hoge stroom).
Continuïteit: Een ononderbroken stroompad.
Kortsluiting: Stroom loopt rechtstreeks van + naar – zonder belasting.
Relais: Een elektrische schakelaar voor zware stromen (bijv. startmotor).

Symbolen

V= (DC Voltage): Gelijkstroomspanning
V~ (AC Voltage): Wisselstroomspanning
Ω (Ohm): Weerstand (bijv. meten van een draad of spoel).
►⊢ (Continuïteit): Een ononderbroken stroompad.
A (Ampère): Stroomsterkte (bijv. stroomverbruik van een lamp).
⏚ (Massa): Symbool voor massa in schema's.

Het verschil tussen serieschakeling en parallelschakeling

Serieschakeling

Als componenten in serie geschakeld zijn, vormen ze een doorlopende stroomkring – als een ketting. Hierbij gelden twee belangrijke eigenschappen:

Stroom is overal gelijk: dezelfde stroom vloeit door elk component (bijv. lampjes, weerstanden).

Spanning verdeelt zich: de totale bronspanning wordt verdeeld over de componenten.

Voorbeeld: Twee identieke lampjes (elk 6V) in serie op een 12V-accu → elk krijgt 6V.

Gevolg: Ze branden minder fel dan op hun nominale spanning.

Problemen bij serieschakeling:

Één defect, alles uitvalt: Als één lampje kapot gaat, wordt de ketting verbroken en stopt de stroom.
Onvoorspelbaarheid bij verschillende componenten: Stel, Een 3V- en een 9V-lampje in serie op 12V. Het 3V-lampje krijgt te veel spanning (→ doorbranden), het 9V-lampje te weinig (→ dimmen).

Toepassingen: Oude kerstverlichting, stroomkringen waar componenten dezelfde stroom nodig hebben (bijv. stroommeters in serie).

Parallelschakeling

Bij parallelschakeling hebben componenten elk hun eigen stroompad, zoals afslagen op een snelweg. Hierbij gelden:

Spanning is overal gelijk: Elk component krijgt de volledige bronspanning (bv. 12V).

Stroom verdeelt zich: De totale stroom splitst zich over de componenten.

Voorbeeld: Twee lampjes (elk 12V) parallel op een 12V-accu → elk krijgt 12V.

Gevolg: Ze branden op volle sterkte.

Voordelen en nadelen van parallelschakeling:

Apart: Een defect lampje beïnvloedt de anderen niet. Andere componenten blijven werken ook al is een ander component stuk.

Flexibiliteit: Je kunt extra componenten toevoegen zonder de spanning aan te passen.

Veiliger voor vermogenscomponenten: Geen risico op overspanning.

Nadeel: Hogere totale stroom: Meer componenten = meer stroom uit de bron (accu raakt sneller leeg).

Toepassingen: Huishoudelijke stopcontacten, autoverlichting, USB-hubs.

Hoe meet je continuïteit en verbindingen door?

Een multimeter is een must-have als jij je kabelboom wilt repareren of aan wilt passen. Dit is hoe je continuïteit en verbindingen doormeet op je kabelboom.

Stap-voor-Stap uitleg

Spanning uitschakelen:

Zorg dat het circuit spanningsloos is (accu loskoppelen bij een Tomos). Anders risico op schade aan de meter of onveilige situaties. Of het doorbranden van componenten wanneer je iets dat je test doorverbind

Multimeter instellen:

Draai de knop naar ►⊢ (continuïteit)

Bij continuïteitsmodus: De meter piept bij een gesloten circuit.

Meetsnoeren aansluiten:

Zwarte snoer → COM-poort.

Rode snoer → VΩmA-poort.

Metingspunten kiezen:

Raak met de rode punt het begin van de draad/connector aan (bijv. een contact in het stuur).

Raak met de zwarte punt het eindpunt aan (bijv. de achterlicht connector).

Resultaten

Pieptoon: Goede verbinding, er is continuïteit.

Voorbeeld: Een koplamp draad die heel is.

Geen piep: Onderbreking, er zit een breuk in de draad, losse connector of slechte massa.

Voorbeeld: Een kapotte remlichtkabel.

Pieptoon tussen twee ongerelateerde draden: Kortsluiting, draden raken elkaar ergens waar het niet hoort.

Voorbeeld: Versleten isolatie of verkeerd aangesloten).

Verschil tussen continuïteit en kortsluiting

Continuïteit: Een gewenste verbinding (bv. tussen schakelaar en lamp).

Kortsluiting: Een ongewenste verbinding (bv. tussen + en – door beschadigde isolatie).

Tips voor het maken van een kabelboom

Kabelschema: Gebruik een kabelschema met alle componenten die je wilt monteren. Dan weet je ook in de toekomst welke kleur wat is en hoe alles verbonden is indien je het moet repareren of aan wilt passen. (Staat onderaan in de blog
Kabels labelen: Plak een stukje tape met een nummer of naam op elk uiteinde (bijv. "KOP" voor koplamp).
Bedrading routeren: Vermijd scherpe bochten en wrijving met het frame. Gebruik kabelbinders, rubberen doorvoeringen en isolatiekousen.
Stap voor stap: Sluit alles stap voor stap aan en niet door elkaar heen (bijv. eerst je ontsteking volledig aansluiten en daarna pas je koplamp).
Test tussendoor: Check na het aansluiten of het wel correct is verbonden met elkaar.
Extra draden toevoegen: Als je van plan bent om meer componenten toe te voegen zoals een USB-lader in de toekomst is het handig om alvast extra draden toe te voegen.

Mijn lampjes blijven doorbranden

Als je lampjes (ook nieuwe) steeds doorbranden op je Tomos, is dit bijna altijd een teken van een defecte spanningsregelaar. Hier is een duidelijke, uitgebreide handleiding om dit te testen en op te lossen.

Wat doet de spanningsregelaar?

Het zorgt ervoor dat de spanning niet te hoog wordt. Als deze dus niet meer goed werkt levert de dynamo ongecontroleerd hoge spanning → lampjes en accu krijgen teveel volt → lampjes branden door of de accu overladen.

Hoe meet je een defecte spanningsregelaar?

Multimeter instellen:

Zet de meter op AC voltage (V~)

Rode meetsnoer → Uitgang van de spanningsregelaar.

Zwarte meetsnoer → Frame (massa).

Start de motor en laat hem draaien op 3000-4000 RPM (half gas).

Lees de spanning af op de multimeter. Hoger dan ~6V of ~12V (hangt van je systeem af.)

Resultaat:

Spanning te hoog? → Spanningsregelaar is kapot.

Spanning te laag? → Mogelijk ontsteking of slechte aarding.

Reken wel met een speling van ~2V

Veelgestelde Vragen (FAQ)

Waarom branden mijn lampjes steeds door?

Meestal een defecte spanningsregelaar die te hoge spanning doorgeeft. Meet de spanning (AC V=) bij 3000 RPM. Is deze >6V (6V) of >12V (12V)? Vervang de regelaar.

Waarom flikkert mijn licht (geen LED)?

Slechte aarding bij de achterlichtbeugel. Maak het contactpunt schoon met schuurpapier.

Waarom flikkert mijn licht (LED)?

Je gelijkrichter is kapot en levert AC in plaats van DC. Vervang dit snel aangezien dit schadelijk is voor je LED lampje.

Kan ik een Tomos zonder accu rijden?

Ja, maar verlichting werkt alleen op de ontsteking en kan bij lage toeren uitvallen.

Kabelboom schema's

Tomos Kabelboom Essentials schema

Tomos Kabelboom Essentials visual schema

Tomos Kabelboom zonder richtingaanwijzers schema

Tomos Kabelboom met richtingaanwijzers schema

Tomos Kabelboom E-start schema

Tomos kabelboom en bedrading